Rawsters Moda

“APARTMAN, RASATHANE, HASTANE...”
 

Eğer, günümüzden 80 yıl kadar önce, 1930’larda girmiş ve Şifa Çıkmazı’nın sonuna kadar yürümüş olsaydınız Jinekolog Dr. Mahmut Ata Bayata’nın o yıllarda o civarda hangi kapının önünde görseniz, o evde bir doğum olduğunun habercisi olan o ufacık kırmızı sandık gibi otomobilini görecektiniz... Şifa Sokağı ve Şifa Çıkmazı’nın köşesinden girilen ve denize kadar uzanan büyük bir bahçe içerisindeki gösterişli Art Deco apartmanı da Jinekolog Dr. Mahmut Ata Bayata yaptırmıştı. Dr. Mahmut Ata Bayata, apartmanın çatı katındaki kule odaya bazı gözlem aletleri koyarak, burayı küçük çapta bir rasathane olarak kullanır, yıldızları gözlemlermiş. Doktor Mahmut Ata Bayata’nın hem evi hem de bir katında altı yataklı bir hastanesi olan bu yüksek tavanlı ve geniş koridorları olan apartmanın içerisinde zamanında bir ameliyathane de mevcutmuş. Apartmanın tarihi yalnızca Dr. Mahmut Ata Bayata’dan ibaret değil. Stalin zamanında Sovyetler’den sürgün edilen ve bu yıllarda İstanbul’a sığınan Ekim Devrimi’nin önemli kahramanlarından Lev Troçki de bir dönem Dr. Mahmut Ata Bayata’nın apartmanında ikamet etmiş. Troçki ve ailesi 1929 Mayıs’ında Büyükada İskelesine oldukça yakın olan Arap İzzet (Hulo) Paşa Yalısına taşınır. Burası polisin Büyükada’ya gelip gidenleri kolaylıkla denetleyebileceği ve büyük bahçeli evde istediği gibi koruma önlemleri alabileceği bir yerdir. 1 Mart 1931 günü Troçki’nin evi birden alevler içinde kalır. Troçki bunu önce suikast girişimi sansa da sonrasında karısı Nathalie’nin unutkanlık sonucu açık bıraktığı şofbenin yangına neden olduğu anlaşılır. Ama Stalin’in yayımlanmasından korktuğu belgeler, fotoğraflar ve fotokopilerin büyük bir bölümünü kapsayan bir koleksiyon bu yangında kül olur. Yangından sonra geçici olarak Savoy Otel’e yerleştirilen Troçki için yeni bir ev aranmaya başlar. Gazetelere verilen ilan sonucunda Dr. Mahmut Ata’ya ait olan ev kiralanır. Fakat Troçki, Büyükada’da geçirdiği günleri unutamaz. Apartmanın sokağa yakın olması sebebiyle de güvenlik kaygıları yaşayan Troçki, kısa bir sürenin ardından Büyükada’ya geri döner